سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

حوزه آبخيز عرصه‌اي است كه روان آب ناشي از بارش بر روي آن توسط آبراهه‌ها جمع‌آوري و به يك خروجي نظير رودخانه، آب انباشت، تالاب، در ياچه و دريا هدايت مي‌شود. به عبارتي ديگر حوزه آبخیز تمامی سطحی را در بر می‌گیرد که آب‌های سطحی در آن منطقه به سمت نقطه یا محل مشخصی جریان می‌یابد.

آبخيزداري (Watershed Management)، علم و هنر برنامه‌ريزي مستمر و اجراي اقدامات لازم براي مديريت منابع حوزه‌هاي آبخيز اعم از
طبيعي، كشاورزي، اقتصادي و انساني بدون ايجاد اثرات منفي در منابع آب و خاك مي باشد .به عبارت ديگر آبخيزداري طراحی و مدیریت حوزه به منظور حفاظت و استفاده صحیح و پایدار از منابع طبیعی با توجه ویژه به منابع آب و خاک است.
عرصه حوزه‌هاي آبخيز كشور شامل 6 ابرحوزه (بر اساس تقسيمات تمآب، وزارت نيرو) برابر با مساحت كل كشور مي‌باشد، كه هر يك از اين حوزه‌ها خود به حوزه‌هاي كوچك و تا چندين رده نيز كوچكتر تقسيم مي‌شوند. اين شش ابر حوزه عبارتند از: 1- حوزه آبخيز درياي خزر با 7 حوزه كوچكتر، 2- حوزه آبخيز خليج فارس و درياي عمان با 9 حوزه كوچكتر، 3- حوزه آبخيز درياچه اروميه، 4- حوزه آبخيز فلات مركزي با 9 حوزه كوچكتر، 5- حوزه آبخيز مرزي شرق با 3 حوزه كوچكتر، 6- حوزه آبخيز قره‌قوم.

تقسیمات حوزه‌های آبخیز اصلی کشور

تقسیمات حوزه‌های آبخیز فرعی کشور

بر اساس تقسيمات آبخيزداري، عرصه حوزه‌هاي آبخيزداري حدود 125 ميليون هكتار از مساحت كشور را در بر مي‌گيرد. حدود 39 ميليون هكتار باقيمانده از سطح كشور را مناطق بياباني، كويري، باتلاق‌ها، درياچه‌ها، شهرها و . . . تشكيل داده است.